Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda 109 yıl önce Seddülbahir Kalesi açıklarında batırılan İngiliz Kraliyet Donanması’na ait ’HMS Majestic’e nesilleri tükenmekte olan 400 ıstakoz salındı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) ve Çanakkale Savaşları Tarihi Alan Başkanlığı işbirliği ile Dardanos Yerleşkesindeki Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesine ait Deniz Canlıları Araştırma/Uygulama Merkezi’nde yetiştirilen ıstakoz yavruları böylece tarihi batıkta canlı çeşitliliğini arttıracak bir habitat oluşturacak.

TARİHİ GELİBOLU YARIMADASI

Tarihin en kanlı muharebelerinden birine sahne olan ve dünya harp tarihine geçen ‘Çanakkale Geçilmez’ destanının yazıldığı Çanakkale Savaşları’nın yaşandığı Tarihi Gelibolu Yarımadası; Şehitler Abidesi, Seyit Onbaşı Heykeli, 57’nci Piyade Alayı Şehitliği, Conkbayırı, Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi, Kilitbahir Kalesi, Bigalı Kalesi ve Seddülbahir Kalesi’yle her yıl binlerce ziyaretçiye Çanakkale ruhunu yaşatmaya devam ediyor. Adım atılan her noktasında Çanakkale Savaşları’nın izlerinin görülmesi mümkün olan, açık hava müzesi niteliği taşıyan Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın hayata geçirdiği yeni projelerle, Çanakkale ruhunu ve Çanakkale Destanı’nı daha fazla kişiye ulaştırmayı hedefliyor.

BİLİM-1 TEKNESİ TARİHİ ALANDA

Sahip oldukları ekonomik değer nedeniyle avcılık baskısına maruz kalan Homarus gammarus türüne ait ıstakozların doğadaki popülasyonunu desteklemek ve azalan balıkçılık kaynaklarına dikkat çekmek amacıyla 4 yıl önce başlatılan ıstakoz stoklarını destekleme programı çerçevesinde derinlerdeki HMS Majestik bir biyolojik koridor olarak kullanılacak. ÇOMÜ, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı ve Tarım ve Orman İl Müdürlüğü işbirliğiyle yürütülen çalışma kapsamında, üniversitenin Dardanos’taki Deniz Canlıları Araştırma ve Uygulama Merkezinde 1 yıl bakılıp büyütülen ıstakoz yavrularının denizle buluşturulması amacıyla dalgıçlar, Seddülbahir’deki Mehmetçik Feneri’nden Bilim-1 teknesiyle açıldı.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, “Bugün Seddülbahir’deyiz. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Canlıları Araştırma Merkezinin 4 yıldır ıstakoz yetiştirme noktasında yürütmekte olduğu faaliyetlerin 6’ncı demonstrasyonunu yapacağız. Üniversitemizin toplumsal katkı faaliyetleri kapsamında denizel ekosistemin korunması ve bu ekosistemin sonraki nesillere aktarılması noktasındaki çalışmalarımızı bugün Gelibolu Sualtı Parkında 400 ıstakozu doğaya salacağız. Nesilleri tükenmekte olan bir canlı, özellikle insan eliyle yapılan faaliyetler, sanayi faaliyetleri, kontrolsüz vahşi avcılık sonucunda ciddi tükenme riskindeler” diye konuştu.

400 ISTAKOZ KRALİÇENİN GEMİSİNDE

Dalgıçlar tarafından 400 ıstakoz, 109 yıl önce Seddülbahir Kalesi açıklarında batırılan İngiliz Kraliyet Donanması’na ait ’HMS Majestic’e bırakıldı. Hem tarihi bir gemi olan HMS Majestic’e hem de bölgedeki deniz ekosistemine dikkat çekmeyi amaçlayan etkinlikte aynı zamanda sürdürülebilir balıkçılık ve deniz koruma konularına da vurgu yapılması hedefleniyor.

Programa; Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, ÇOMÜ Rektörü Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, İl Tarım ve Orman Müdürü Nazan Türkarslan, Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürü V. Seydi Ali Doruk, ÇOMÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Yiğit katıldı.

DÜŞÜK HAYATTA KALMA SEVİYESİ NEDENİYLE NESLİ TÜKENEN HOMARUS GAMMARUS

Aşırı avcılığın etkisi, avcılık yolu ile elde edilen üretim miktarlarına yansımış ve son yıllarda denizlerimizden avlanan ıstakoz miktarı 2-3 ton seviyelerine gerilemiştir. Günümüzde, aşırı avcılık, deniz kirliliği ve habitat bozulması gibi faktörlere bağlı olarak bir çok deniz canlısının miktarı azalmaktadır. Öte yandan su ürünleri yetiştiriciliği yardımıyla denizlerdeki canlı çeşitliliğinin artırılması ve desteklenmesi dünyada uzun yıllardır kullanılan ve kabul görmüş bir iyileştirme modelidir. Bu çerçevede 4 yıl önce ÇOMÜ, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi laboratuvarlarında ıstakoz larva ve jüvenil üretim yöntemlerinde sağlanan gelişmelere bağlı olarak yüzde 15-20 hayatta kalma oranları elde edilmiştir.

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, “Burada aynı zamanda çok önemli bir biyoçeşitliliğin bulunduğunu ve canlı varlığını artırmak için çalışıyoruz. Artık, Gelibolu Sualtı Parkı’na gelen dalgıçlar sadece zaman tünelinde tarihi bir yolculuk yapmayacaklar, altta savaştan kalma izleri görmeyecekler. Bununla birlikte ıstakozları, rengarenk balıkları ve suyun altındaki envaiçeşit canlıları görme imkanı bulacaklar. Bu da Gelibolu Sualtı Parkı’na olan ilgiyi artıracak. İnşallah yavru ıstakozlar zaman içinde buradaki HMS Majestic batığı etrafında yuvalarını bulacaklar, çoğalacaklar. Dalış yaptığımızda ıstakozları görme imkanına sahip olacağız.” dedi.

150 KLİMOTRELİK TARİHİ SUALTI PARKI

Tarihi yarımadanın derinliklerinde bulunan savaş gemileri, Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı olarak 3 yıl önce dalış turizmine açıldı. Derinliklerinde pek çok hikaye saklayan Çanakkale’nin savaş batıkları, 1. Dünya Savaşı temalı ilk su altı parkı özelliğini taşıyor. 109 yıl önce Seddülbahir Kalesi açıklarında batırılan İngiliz Kraliyet Donanması’na ait ’HMS Majestic’in de aralarında bulunduğu 14 batık geminin gizemini dalış meraklıları keşfedecek. 21 farklı dalış noktası ile 150 kilometrelik alanda dalışa imkan sağlayan Gelibolu Tarihi Sualtı Parkı dalış noktaları; ’HMS Majestic’, ’Ertuğrul Koyu Massena ve Saghalien gemi kalıntıları’, ’Helles Barçları’, ’Tekke Koyu (W Beach) batıkları’, ’Arıburnu Barç’, ’Küçükkemikli Barçları’, ’Arıburnu Layter’, ’Lundy’, ’HMS Louıs’, ’S.S. Milo’, ’Tuzla’, ’Denizaltı Mania Ağı’, ’Bebek Kayalıkları’ ve HMS Trıumph’tan oluşuyor.