Eski Gemilerimiz Archive
-
Muhtelif TDI Gemileri
Canberk Demirdelen
-
İdare nin İlk Dizel Motorluları
Derken yine Hollanda’ya üç vapur daha ısmarlanıp inşaa ettirildi. Bunlara köy tipi vapurlar dendi. BEYLERBEYİ, YENİKÖY, İSTİNYE adlı üç vapur, İdare’nin ilk dizel motorlu vapurları oldu. Arkasından BEŞİKTAŞ ve EMİRGAN adlı iki de küçük vapur yaptırıldıysa da bunlar yeterice rahat […]
-
Marmara Sularında Dokuz DEVEKUŞU !
Kadıköy ve Ada yolcuları, bu birbinin eşi dokuz yolcu vapurunu daha ilk gördükleri anda onlara DEVEKUŞU adını uygun gördüner. Ne için mi? Bacaları, alışılmışın dışında hayli yüksek vede heybeyti göründüğü için? Şehir Hatları’nın son istimli vapurları bu dokuz vapur oldu. […]
-
Dört Saatte Heybeli ye Gittiğimiz Gün !
İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle İdare zor günler yaşamaya başladı. Vapurlar vaktinde onarılamıyor, bakımları yapılamıyor, sferler düzene konamıyordu. Bu sıkışık durum savaş sona erdikten sonra bir süre daha devam etti. Hangi vapurdu, pek hatırlayamayacağım. 1946 da bir bahar günü, biz […]
-
İlk ANKARA dan Son ANKARA ya …
Yıllar önce, yanılmıyorsam Oraloğlu’nda “Ağaçlar Ayakta Ölür” adlı bir oyun seyretmiştim. Bu oyunun adı o günden sonra bende bir takım çağrışımlara yol açmıç olmalı… Bir gün fark ettim ki, yapıları gereği, ağaçların ayakta ölmeleri gibi, gemiler de denizde ölüyorlardı. Ya […]
-
Tuzla da Akibetini Bekliyor
AKDENİZ ile KARADENİZ 1955’te, dış hatlarda, özellikle de Batı Akdeniz seferlerinde çalıştırılmak üzere inşa ettirilmiş birbirinin eşi lüks yolcu gemileriydi. İkisi de baştan sona beyaza boyanmışlardı. Kamaraları konforluydu, yemek, müzik ve okuma salonları ferahtı. Mutfaklarında Denizyolları’nın en usta aşçıları, idarenin […]
-
Vapura Binmek Başka Bir Heyecan !
Senede üç yada dört kez binsek de bu vapurların kiminin büyük ve ferah, kiminin de küçük ve dar olduğunu öğrenmiştim. Bu arada 71 numaranın adının HALAS, 74 yazılı olanın ALTINKUM olduğunu biliyordum. 66’nın BOĞAZİÇİ, 68’in GÜZELHİSAR olduğunuda babam söylerdi. 47, […]
-
İSTANBUL u Yangında Kaybettik
Bu arada, yazık ki, çok yazık ! İSTANBUL isminde bir yolcu gemimiz bile yok ! Sanki çok gemimiz varmıış da, İSTANBUL olanı yok ! Sürdürülen yanlış politikalar yüzünden elimizde kaç yolcu gemimiz kadıki, İSTANBUL adlı olanı kalsın. İSTANBUL adlı son […]
-
HALKI BOĞAZA ÇEKMEK İÇİN TEŞVİK EDİYOR
Boğaz sularında yolcu taşımak amacıyla kurulan Şirket-i Hayriye, özellikle Cumhuriyet’in ilk yıllarında Boğaziçi’nin kalkınması amacıyla büyük gayretler sarf etmişti. Nasıl mı? Örneğin, Boğaz köylerinde yeni inşaat yapanlara kolaylık olmak üzere, onların tüm inşaat malzemelerini parasız olarak taşımaya başlayarak! şirket bununlada […]
-
Bezm-i Alem
İmparatotluğun en karanlık günlerini yaşadığı Birinci Dünya Savaş’ında en çok gemi kaybettiğimize üzülmemek elden gelmiyor! Bu kayıpların büyük bir bölümü savaş gemileriydi, bir bölümüde büyüklü, küçüklü ticaret gemileri. Karadeniz sualrında Rus donanması, Marmara’da Ege’de İngiliz-Fransız ortak donanmaları, kah top ateşi […]
-
Cumhurbaşkanlığı Yatı ERTUĞRUL
Çok daha sonraları satın alınıp yurda getirilen Savanora yatını saymazsak ERTUĞRUL, donanmamızda yer alan yatların en zarifi, en güzelidir. 1903’te, Sualtan II.Abdülhamit tarafından İngiltere tezgahlarına ısmarlanan bu yata, Osmanlı Hanedanı’nın kurucusu Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Bey’in adı verilmişti. Kuğu gibi […]
-
BİR BAŞKA ESTETİĞİ VARDI ESKİ RÖMORKÖRLERİN
Liman şehirlerinde oturanlar, bu küçücük, gösterişsiz, çoğu kere de dış görünüşleri ihmal edilmiş teknelerin nedense pek farkına varmazlar. Çoğu kimse büyük yolcu gemilerini, zarif şehir hattı vapurlarını hayranlıkla izler de, römorkörlerin, kılavuz teknelerinin ya da palamar motorları gibi hizmet teknelerinin […]
-
YAZ GECELERİNDE MEHTAP SEFALARI
Şirket-i Hayriye’nin, Boğaz halkının günlük yaşamında çok önemli br yeri vardı. Yanlız Boğaz halkının mı? Aslında bütün İstanbul halkının. Şirket onlar için yanlız İstanbul’a gidiş dönüşlerini sağlayan bir vapurculuk kuruluşu değil, aynı zamanda birtakım sosyal kolaylıklar da sunan bir kuruluştu. […]
-
ATATÜRK ÜN EN ÇOK BİNDİĞİ GEMİ: EGE
Bir çoklarına göre 1930’lu ve 40’lı yıllarda Denizyolları’nın en konforlu yolcu gemisi, EGE idi. Salonları, kamaraları gerçekten eşsiz güzellik ve rahatlıkta olan bu geminin mobilyaları, sofra takımları, kamaralarındaki konfor, bütün öteki gemilerimizden daha üstündü. en lezzetli yemekler EGE nin mutfağında […]
-
VAPURLARIN DÜDÜK TELLERİ
Boğaziçi halkı, Boğaz vapurlarını çok severdi. Yanlız vapurları değil, kaptanlarını da, öteki çalışanlarını da… İlerdeki burnun arkasından bacasından dumanlar salarak gelmekte olan bir vapur göründü mü, meraklıları onun hangi vapur olduğunu daha ilk bakışta bilirlerdi. – “Bu DİLNİŞİN … 48 […]
-
İzmir in ELİ BAYRAKLI sı İstanbul Sualarında
1934’te Hollanda tezgahlarıda inşa edilen BAYRAKLI 255 gross tonluk küçük bir yolcu gemisiydi. Boyu 39,5 m, genişliği 7 m kadardı… Sağlı, sollu iki adet dizel motoru vardı… Buhar makineli olmayıp motorlu olmakla da öncekilerden ayrılıyordu… 9 mile yakın hız yapmaktaydı. […]
-
Arabalı Yolcular İçin TRUVA Feribotu
ilk yolcu feribotumuz TRUVA oldu. Bütün dünyada olduğu gibi bizde de otomobil turizminin hızla gelişmekte olması göz önüne alınarak 1966’da Fransa’dan bir uzak yol feribotu satın alındı. Bu fotografı görülen TRUVA idi. İstanbul-İzmir-Brindizi-Venedik-Pire hattına konan bu yeni feribot, yıllar boyunca […]
-
Karayel Fırtınasına Yenik Düştü İHSAN
Şirket-i Hayriye filosunu hep yeni olarak ısmarlayıp titizlikle inşa ettirdiği vapurlardan oluşturmasına karşılık, İdare-i Mahsusa’nın filosu hep yıllarca kullanıldıktan sonra satın alınan eski gemilerle doluydu. Yalnız şehir hattı vapurları mı eskiydi? Karadeniz’e, izmir’e, selanik’e ve daha uzaktaki iskelelere çalışan gemileri […]
-
Bandırma Yolcularının Sevgilisi TIRHAN
TIRHAN, ETRÜSK, ve de KADEŞ idi isimleri… Üçü de Denizyolları’nın, filosunu gençleştirmek amacıyla Almanya’da inşaa ettirdiği birbirinin eşi yolcu ve yük gemileriydiler. içlerinden ETRÜSK’ün tonajı, her nedense öteki iki kardeşinden biraz daha azdı. Üçüne birden 136.296 İngiliz Sterlini ödenmişti. 1938 […]
-
Güzel, Rahat Ve Zarif Vapurdu AYDIN
ilk istimli vapurların çalışmaya başlamasından önceleri Adalar’da yaşayanlar, İstanbul’a inecekleri zaman ya pazar kayıklarına binmek zorunda kalırlardı yada yelkenli teknelere… Pazar kayıkları ile yolculuk yapmak kolay olmadığı gibi sert havalar da tehlikeliydi de… Tıka basa doldurulmuş yüklerin arasına sıkışarak sattlerce […]
-
Battıktan Sonra Tekrar Çıkartılan Vapur
Şirket-i Hayriye’nin filosunda yer alan vapurların çoğu Çift olup birbirinin eşiydi. 1892’de İngiltere’de işa ettirilip getirtilen 41 baca numaralı METANET ile 42 baca numaralı RESANET de bu birbirinin eşi olan ikili vapurlardan biriydi. İkisininde tekneleri baştan sona çelik saçtan oluşmaktaydı […]
-
90 Yaşındaki İhtiyar Delikanlı HALAS
Şirket-i Hayriye’nin en büyük vapuruydu, 71 baca numaralı HALAS… Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesinden kısa bir süre önce İngiltere’ye birbirinin eşi üç yolcu vapurunun siparişi birden verilmişti. Bunlara CEVDET PAŞA, FUAT PAŞA, ve REŞİT PAŞA adları verilecekti. Ne var ki […]
-
İKİZ GÜZELLER İSTANBUL VE ADANA
Akdeniz’de, Türk bayraklı yolcu gemilerinin, İtalyan ve Yunan rakipleriyle aşık attığı yıllardı. İkinci Dünya Savaşı sona ereli üç ya da dört yıl olmuştu. Deniz Yolları’nın filosundaki gemiler doğal ömürlerini tamamlamak üzereydiler. İşletme, filoyu geçleştirmek amacıyla bulduğu kredi ile dışardan gemi […]
-
KADIKÖY YOLCULARI BU VAPURLARI ÇOK SEVDİ
Kıskançlık, çekemezlik, hasetlik o zamanlarda varmış anlaşılan… Seyr-i Sefain İdaresi, 1911’de Köprü-Kadıköy hattında çalıştırmak amacıyla Fransa’ya birbirinin eşi üç yocu vapuru birden ismarladığı zaman, bir kez daha en canlı örneği yaşanmıştı. idarenin şehir hatlarında o zamana kadar çalıştırdığı vapurların hepsi […]
-
BOĞAİÇİNDE İLK PERVANELİ VAPURLAR
Boğaziçi’nde vapur çalıştıran Şirket-i Hayriye’nin başlangıçta bütün vapurları yandan çarklıydı. İki yanındaki çarklarını dödürdülçe bembeyaz köpükler oluşturarak ilerleyen bu vapurlar zarif olmasına çok zariftiler, ama artık her geçen yıl biraz daha çağ dışı kalmaktaydılar. Bütün dünyada olduğu gibi bizde de […]
-
HALEP Vapuru
Şehir hatlarıda çalışan vapurların arasında, üç tane birbirinin eşi yandan çarklı vapur vardı ki, başlangıçta süratleri, güzellikleri ve temizlikleriyle bütün ötekilerden farklıydılar. Hangilerimiydi bunlar? BAĞDAT, BASRA ve HALEP…… Heyşeyden önce, o dönemin vapurlarının çoğu hep siyaha boyalı iken, yanlızca bu […]
-
REŞİT PAŞA Gemisi
İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle tüm yurtta hissedilmeye başlanan atılım ve kalkınma ortamında, Deniz Kuvvetleri’mizi güçlendirmek amacıyla bir donanma Cemiyeti kurulmuştu. Cemiyet besbelli, artk iyice çağ dışı kalmış donanmamızı elden geldiğince yenilemek amacını taşımaktaydı. Önce, 4 Temmuz 1909 günü, Haydarpaşa açıklarında […]
-
SÜTLÜCE Vapuru
Bütün vapurlarını dünyanın en ünlü İngiltere İskoçya tersanelerine inşa ettiren Şirket-i Hayriye, 1909’da yaptırmayı planladığı 61, 62, 63, 64 numaralı vapurlarının siparişlerini ilk kez İngiltere dışındaki bir tersaneye vermişti. Fransa’da yaptıracağı birbirinin eşi bu dört vapura SULTANİYE, HÜNKAR İSKELESİ, Sütlüce […]
-
Güzelhisar Vapuru
Boğaziçi’nde çalışan yolcu vapurlarının arasında en son hizmetten alınan 68 baca numaralı GUZELHISAR oldu. 1911’de İngiltere’de inşa edilip aynı yıl hizmete giren GUZELHISAR 1986 yılında hizmetten çıkarılıncaya kadar ara vermeden 75 yıl boyunca Boğaz halkına hizmet eden bir gemi olarak […]
-
Karadeniz Gemisi
Yıl 1926…Günlerden 12 Haziran…Yer, bugünkü Tophane rıhtımı…Taksilerin yanıbaşında çift atlı faytonların da yolcu bekledikleri görülüyor…. Bayraklarla donanmış, beyaz bir vapurharekete hazırlanmakta.. Seyr-i Sefain İdaresinin yeni satın aldığı bu KARADENİZ gemisi çok önemli bir sefere çıkmak üzere… Üç aya yakın sürecek […]
-
AKSU Gemisi
istanbul Limanında, Karaköy rıhtımına yanaşmış bu zarif gemi, Denizyollarının AKSU adlı yolcu gemisi….. Kimbilir hangi seferden dönmüş…Besbelli, bir iki gün limanda kalacak…Sonra da yolcularını ve yükünü aldıktan sonra yeniden ver elini Karadeniz….Samsun, Ordu, Giresun, üzerinden Trabzon ve Rize’ye…Ya da İzmir’e, […]
-
Trak Gemisi
Uzun yıllar boyunca hep eski, uzun süre kullanılmış çaptan düşmüş gemiler satın almak zorunda kalmıştık. İdarenin ilk sipariş üzerine yeni olarak inşa ettirdiği gemileri getirip hizmete koyması, ancak Cumhuriyet döneminde gerçekleşmiştir. Bütün dünyayı kan ve ateş içinde bırakacağı anlaşılan İkinci […]
-
ANKARA Gemisi
1950’li ve 60’lı yıllara Denizyolları’nın Batı Akdeniz sularında tarfeli seferler yapan Ankara, işletmenin en çok rağbet gören yolcu gemisi olarak hafızalarda yer etti Özellikle turistik seferlerde kullanılmak üzere yapılmıştı. O zamanlar yurt dışına gidecek olanların hep Ankara’yı tercih etmeleri sebepsiz […]
-
Bandırma Vapuru
Günlerden 16 Mayıs 1919 du…. Hava kararmış, gece olmak üzereydi….. Seyr-i Sefain’in artık iyice köhneleşmiş Bandirma vapurunn 48 yaşındaki süvarisi Ismail Hakkı Kaptan, Sarayburnu yakınlarından gizlice demir alırken, kendisine verilen görevin ne kadar önemli olduğunun bilincindeydi. Bir gün önce Yunanlılar […]
-
Nusret
Şirket- Hayriye’nin 33 baca numaralı vapuru ‘’Nusret’‘in başına gelenler pek az vapurun başına gelmiştir. ‘’Nusret’’, şirketin 1872’de İngiltere’de inşaa ettirdiği bir birinin eşi 3 vapurdan biriydi. öteki ikisinin adı, ‘’Meserret’’ ile ‘’Gayret’’ idi. Üçünün de teknesi saç olarak yapılmış olup […]
-
HALE ile SEYYALE
‘’HALE’’ ile ‘’SEYYALE’’, bir elmanın iki yarısı gibi birbirinin eşi Boğaz vapuruydular. Şirket-i Hayriye onları 19042te İngiltere’de, özenerek titizlikle inşa ettirmişti. Filosunda o zamana kadar yer alan vapurların en güzeli,en hızlısı, bu iki eş vapur olsun istiyordu. Uzunlukları 51,9m genişlikleri […]
-
Suhulet ile Sahilbent
Dünya denizcilik taihinde, birbirinin eşi suhulet ile Sahilbent gibi uzun ömürlü, gemilere gerçekten ender rastlanır. Bu araba vapurları, Şirket-i Hayriye tarafından, Boğazın karşılıklı iki kıyısı arasında at ve araba nakletmek üzere ısmarlanıp yaptırılmışlardı. Özellikle de ordunun top arabaları, mühimmatı ve […]
-
BİZİMDE BİR TRANSATLANTİĞİMİZ OLDU !
Bakmayın genç kuşakların adını bile duymamış olmalarına…. Deniz ticareti tarihimizde bir Gülcemal gemimiz vardıki, Yavuz nasıl efsaneleşmiş bir savaş gemimiz ise, oda o kadar halka mal olmuş bir yolcu gemimizdir. Kaldı ki, ilk ve son gerçek transatlantiğimizdir! Bir ticaret gemisi […]
-
Gazi Alemdar
Milli mücadele yıllarında, Anadolu kuvvetlerine bağlı üç beş eski ve de küçük tekneden biriydi Alemdar…. O eski ve küçük tekneler de, hepsi hepsi iki üç römorkörle bir kaç ahşap gümrük motorundan başka bir şey değildi zaten….. Yukarıda adı geçen Alemdar […]
-
Midilli Kruvazörü
Goeben’in yol arkadaşı, Alman Magdeburg sınıfı hafif kruvazörü SMS Breslau’nun 1910’da başlanan yapımı 16 Mayıs 1911’de bitti ve Goeben’le birlikte Alman Akdeniz Filosu (Deutsche Mittelmeer Division)’na katıldı. Gelecekte Nazi Almanyası’nın U-boot’larının taktikal dehası ve komutanı Karl Dönitz de bu gemide […]
-
Mesudiye Zırhlısı
Mesudiye Zırhlısı, Osmanlı Devleti’nde Abdülaziz döneminde başlatılan donanma seferberliği ile Osmanlı Donanması’na katılmış bir gemidir. 1872 yılında İngiltere’nin Thames Iron Works tersanesinde yapılmaya başlandı ve 1874’te denize indi. 1875 yılında İstanbul’a gelen gemi modern teknolojide silahlarla donatılmış, donanmaya meraklı padişahın […]
-
Yavuz Muharebe Kruvazörü
Yavuz Muharebe Kruvazörü (Kaiserliche Marine’de: SMS Goeben, 1914 – 1930: Yavuz Sultan Selim, 1930 – 1936: Yavuz Selim, 1936 – 1954: Yavuz, NATO pennant numarası: B70), Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi. Alman Donanması’nda 1911’de […]
-
Abdülhamid Denizaltısı
Abdülhamid Denizaltısı (Nordenfelt 2), Osmanlı Donanması’nın ilk denizaltısı. Vickers&Armstrong şirketi tarafından İngiltere’de inşa edilip, parçalar halinde Osmanlı’ya getirilmiş, Taşkızak Tersanesinde monte edilerek denize indirilmiştir (1886). 1888 yılında, Sarayburnu önlerinden dalarak akıntıya karşı ilerlemiş ve Üsküdar önlerinde demirlemiş boş bir gemiyi […]
-
Muavenet-i Milliye
Muavenet-i Milliye Osmanlı Donanmasında 1910-1923 yılları arasında hizmet etmiş bir muhriptir. Çanakkale Savaşı esnasında 12 Mayıs 1915’i 13 Mayıs’a bağlayan gece Kraliyet Donanması dretnotu HMS Goliath’ı gerçekleştirilmiş bir operasyon sonucunda batırmasıyla bilinmektedir. İsmini, donanmanın güçlendirilmesi için kamuoyundan finans sağlanması amacıyla […]
-
Mecidiye Kruvazörü
Mecidiye (Prut, Rusça: Прут, Ukraynaca: Прут), Osmanlı Devleti hükûmetinin siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri’nin William Cramp and Sons Shipbuilding Company firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz […]
-
Asar-ı Tevfik
Asar-ı Tevfik, Osmanlı Donanması’na Sultan Abdülaziz döneminde katılan zırhlı savaş gemisi. Aslen Mısır hıdivi olarak “İbrahimiye” ismiyle sipariş edilmiş, daha sonra Osmanlılar tarafından alınmıştır. Zırhlı 1890 ve 1892 arasında Haliç Tersanesi tarafından İstanbul’da, 1900 ve 1907 arasında Germania Tersanesi tarafından […]
-
Hamidiye Kruvazörü
Hamidiye Kruvazörü, “Abdülhamid kruvazörü” olarak 1903 yılında İstanbul sularına gelerek Osmanlı donanmasına katılan ve 1908 Devriminin ardından adı “Hamidiye” olarak değiştirilen bir gemi. Varna deniz muharebesi Balkan Savaşı başlayınca Hüseyin Rauf Bey (Orbay) komutasında Karadeniz’de görevlendirildi. Aralık 1912’de Varna’yı ve […]
-
Nusret
Nusret, Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmete giren mayın dökücü gemi. Asıl ismi “Nusrat” olan ama zamanla “Nusret” olarak kullanılan gemi, 1911 yılında Almanya’nın Kiel şehrinde kızağa çekildi ve 1913 yılında Osmanlı Donanması’na katıldı. 1915 ilkbaharında uzun süredir Boğaz’ın […]