Meteoroloji Archive
-
Gemici Nuru & Hortum
Gemici Nuru Direk, dikme,bumba, tepe, insan saçı, kolu vs gibi cisimlerin üst uçlarında ışık sacılması halindeki elektrik boşalmalarıdır. Stormlar sırasında görülür. Hortumlar (Waterspouts) Hortumlar, okyanus veya iç sular üzerinde meydana gelen küçük boyutlu döner stormlardır. Bunları meydana getiren baca biçimi […]
-
Gökkuşağı (Rainbow)
Gökkuşağı, güneş, yağmur, pus, serpinti vs. arkasında ışıldarken, renkli bantlar halinde güneşin 7 renginin su damlacıkları tarafından ortaya çıkartığı bir görünümdür. Su damlacıklarıprizma görevi yaparak ışık üzerinde kırılma ve yansıma olayları meydana getirerek, gökkuşağını ortaya çıkartır. Gökkuşağı yayının merkezi, güneşe […]
-
İzobar Sisteminden Hareketle Rüzgar Şiddetinin Saptanması
İngiliz ve amerikan sistemlerinde izobarların çizimi 4 milibar aralıkla yani 1000, 1004, 1008, 1012, 1016, 1020 vs. olarak yapılır. Birçok ülkelerde bu çizim 5 milibar aralıktadır. 1000, 1005, 1015,1020 gibi. Bunun için rüzgar şiddeti hesaplanırken izobar aralıklarının dikkatlice incelenmesi gerekir. […]
-
Sıcak Sektör ve Oklizyon Oluşumu
Cephesel dalga önce oluşur sonra derinleşip olgunlaşarak sıcak sektörlü bir siklon haline gelir. Soğuk cephe, sıcak cepheden daha hızlı hareket ettiğinden sonunda sıcak cepheyi yakalar. Bundan sonra soğuk cephe sıcak cepheye dönüşmeye başlar. Bu şekilde meydana gelen oluşuma “oklizyon cephe(occluded […]
-
Meterolojik Haritalarda Cephelerin Gösterilişi
1) Sıcak Cephe (Warm Front) Yukarıda görüldüğü gibi sıcak cephe yarım daire şeklinde işaretlerle gösterilir. Arkada bulunan sıcak hava, soğuk havaya doğru ilerlemekle, izobarlar akış yönünü belirler soğuk ve sıcak havanın birleştiği yerde izobarları keser. 2) Soğuk Cephe (Cold Front) […]
-
Meterolojik Haritalarda Basınç Ve Rüzgarın İncelenmesi
Tanımlar: (The seven fundemental isobar patterns) DEPRESSİONS (Extra Tropikal Cyclone,Low) / Alçak Basınç Sistemi alçak basınç merkezi çevresinde dairesel bir çok kapalı izobar yer alır. Genellikle kötü hava karekterlidir. Basıncı azalıyorsa derinleşiyor (deepening), yükseliyorsa (filling up) olarak ifade edilir. Secondary […]
-
Meksika Körfezinde Kışın Görülen Kuzey Rüzgarlı Hava Durumu
Şubat Ayı İlk Yarısı Bu oluşumların Kasım – Nisan arası peryotta 15 – 20 defa meydana gelebilirler. Bunlar 1 – 2 gün sürerler. Pek seyrek olarak Panama Kanalı’na kadar ulaşabilirler. Sıkça olarak da Orta Amerika Pasifik Sahillerini etkilerler. Norther adı […]
-
Diğer Rüzgar Örnekleri
Blizzard Şiddetli, çok soğuk, yerden kaldırılmış karla yüklü rüzgarlar, şidettli rüzgarlarla birlikteki ağır kar yağışı karşılığı olarak kullanılır. Talazlı Rüzgar (Dust Whirl) 30 – 100m yüksekliğinde döner hava sütunu toz, topraki yaprak v.s savurtan, hortumlarla aynı özellikleri taşıyan, küçük boyutlu […]
-
Anabatik Rüzgarlar (Anabatic Winds)
Güzel sıcak günlarde vadilerde dağ eteklerinden yukarılara doğru bir hava hareketi meydana gelir. Bu aşağılardaki yüzeye yakın hava partiküllerinin ısınarak, atmosfer içinde aynı yüksekliklerde bulunan havadan daha hafif hale gelmesiyle olur. Isınan partiküller yükselmeye başlar, yükselirken soğuk fakat yine de […]
-
KATABATİK RÜZGARLAR (Katabatic Winds)
Dünya üzerindeki topografik yapı çok büyük değişiklikler gösterdiğinden, bu değişikliklerin etkisiyle çok özel yerel rüzgarlar meydana gelir. Rüzgarlar vadileri izleyerek eserler, yükseltilere ve yüksek sahillere çarparak yön değiştirirler. Yükseklik etkisiyle iki ana katabatik rüzgar tipi oluşur. SICAK KATABATİK RÜZGARLAR (FÖN […]
-
YEREL RÜZGARLAR (Local Winds)
Kara ve Deniz Meltemleri (Land and Sea Breezes) Karannın komşu denize nazaran farklı ısınım soğuması neticesinde bu rüzgarlar meydana gelir. Oluşum muson rüzgarlarının tamamen aynısıdır. Yanlızca meltemler çok daha dar alanlar üzerinde ve kısa peryodlarla eserler. Gündüzleri kara denizden daha […]
-
TROPİKAL SİKLONLARIN TEŞEKKÜL SAHALARI
Tropikal siklonlar 6 belli başlı bölgede meydana gelirler, bunlardan 4 bölge kuzey yarımkürede, 2 bölgede güney yarımkürededir. Tropikal siklonlar bölgelere göre aşağıdaki şekilde isimlendirilir; 1. Kuzey Atlantik Bölgesi:64 Knot veya daha fazla rüzgar yapan tropikal siklonlara, harikeyn (Hurricane) denir. 2. […]
-
TROPİKAL SİKLONLARIN ORİJİNİ – MEVSİM VE DAĞILIMLARI
1. Kuzey Atlantik (Nort Atlantic): Tropikal siklonlar Kuzey Atlantik’te her mevsim görülebilirler. Genel 35 derece kuzey enleminin güneyinde; a. Haziran-Kasım arası: Bilhassa Ağustos,Eylül, Ekim aylarında en yüksek yüzdelere ulaşır. Her mevsim 9 – 10 tropikal siklon ( Tropikal storm or […]
-
BİR TROPİKAL STORMUN GEÇİŞİ
‘’Denizlerde yakından bir tropikal stormun geçişini izlemek, hayat boyu unutulmayacak bir anı/maceradır.’’ Yaklaşmakta olan bir stormu en erken haber veren belirti uzun ölüdenizlerdir (swells). Tropikal siklon olmadığı zamanlar, derin Atlantik sularında ‘’swell’’ tepeleri dakikada 8 adet olmak üzere hareket ederler […]
-
BİR TROPİKAL SİKLONUN MERKEZİNİN NEREDE OLDUĞUNUN TESPİT EDİLMESİ
Bir tropikal siklonun korkunç etkilerinden kaçmak için akıllıca bir yol izlenecekse: 1) Fırtına merkezinin / mevkiinin erken tespit edilmesi. 2) Fırtına yönünün , gemiye olan bağıl (nisbi-relative) hareketinin saptanması gerekir. Meteorolojik bültenler ve yayınlar denizcilere çok iyi birer rehberdir. Fakat […]
-
Storm Merkezindan Kaçış Manevraları
Bir tropikal storm meydana geldiğinde başvurulacak en emniyetli metod, stormdan kaçmak gemiyi tesir sahası dışında tutmaktır. Bunun için vakit geçirmeden; sakınma manevrasına başlamak gerekmektedir. Başlangıçta yapılacak küçük bir rota değişikliği gemiyi muhtemel ‘’storm track’’ (yörünge/iz) dışına çıkartacaktır. Daha sonra gelen […]
-
Tropikal Stormun Etkileri
Bir tropikal siklonun yüksek hızdaki rüzgarları storm denizden ayrılıp kara üzerinde ilerlerken en büyük tahribatı yapar. Navigasyona yardımcı fener şamandıra beacon vs.yerlerinden kopar veya tahrip olur. Limandaki teknelerden yanlızca tamamen emiyette alınmış olanlar hariç demir tararlar, çeşitli engeller üzerine sürüklenirler. […]
-
Tayfun Doktrini (Typhoon Doctrine)
Buraya kadar tropikal stromlar hakkında çeşitli ve detaylı bilgiler verilmiştir. Saatte 200 knot kadar ulaşabilen korkunç rüzgar hızı ve 13 metreye kadar varabilen tasavur edilemez büyüklükteki denizlerin gemi üzerindeki etkisi gözönüne alındığında yapılacak en iyi işin ‘’Storm etki alanına girmemek’’ […]
-
TROPİKAL SİKLONLARIN HAREKETLERİYLE İLGİLİ METEROLOJİK TAHMİN KURALLARI
GİRİŞ Bu kuralların kullanabilmesi için tropikal stormlar bölümün çok iyi bilinmesi, özellikle ana yörüngeden sapma hareketinin çok iyi anlaşılması ve bölgelere göre sapma noktalarının gözden geçirilmesi gerekir. KURALLAR Tropikal siklonlar prensip olarak, komşu yüksek basınç sistemi çevresini dolanarak ilerlerler ve […]
-
TROPİKAL STORMLARIN HIZLARI
Ekvatoral yörüngeler üzerinde batıya doğru ilerlerken “5 knot” Sert sapma (recurving) hareketleri sırasında “10 knot” Yörüngelerinin kutupsal kısımlsrında doğuya doğru ilerlerken “20 knot” Bir tropikal strom NNW – Doğu arasında bir yön izlerken hızı, 0-30 knot arasında değişebilir. Buarada hava […]
-
TROPİKAL SİKLONLARIN ORİJİN – MEVSİM VE DAĞILIMLARI
1. Kuzey Atlantik (Nort Atlantic): Tropikal siklonlar Kuzey Atlantik’te her mevsim görülebilirler. Genel 35 derece kuzey enleminin güneyinde; a. Haziran-Kasım arası: Bilhassa Ağustos,Eylül, Ekim aylarında en yüksek yüzdelere ulaşır. Her mevsim 9 – 10 tropikal siklon ( Tropikal storm or […]
-
TROPİKAL SİKLONLARIN TEŞEKKÜL SAHALARI
Tropikal siklonlar 6 belli başlı bölgede meydana gelirler, bunlardan 4 bölge kuzey yarımkürede, 2 bölgede güney yarımkürededir. Tropikal siklonlar bölgelere göre aşağıdaki şekilde isimlendirilir; 1. Kuzey Atlantik Bölgesi:64 Knot veya daha fazla rüzgar yapan tropikal siklonlara, harikeyn (Hurricane) denir. 2. […]
-
UZAK DOĞUDA GEÇ SONBAHAR MUSONLARI
Bu sırada kara üzerinde kuvvetli bir kıtasal- soğuk yüksek basınç (Haritada Çin üzerinden görülmektedir, 1030mb) yeralır. Bütün çevre denizlerde Kuzey Muson Rüzgarları esmektedir. Japon Denizi’nde NW, Güney Çin Denizi’nde NE yönlerden esmektedir. Tayfunlar yılın bu bölümünde Taiwan (Formoza), Çin ve […]
-
SİKLONLAR VE ANTİSİKLONLAR (CYCLONES AND ANTICYCLONES)
Bir alan, çeversine göre bağıl olarak alçak basınçlı ise siklon olarak isimlendirilir. Yüksek basınç alanlarına da Antisiklon denir. Bu terimler genellikle merkezleri ifade etmek için kullanılırlar. Rüzgarlar yüksek basınç alanlarından, alçak basınç alanlarına dogru eser. Fakat dünyanın kendi ekseni etrafında […]
-
BASINÇ EĞİMİ (Pressure Gradient)
İzobarlardan itibaren yatay mesafeye göre, seçilen belli bir birim dahilinde, basınçta meydana gelen azalmaya denir. Basınç eğimi, genel olarak mil başına düşen basınç azalması (milibars per mile) olarak ifade edilir. Bu eğim dolayısıyla meydana gelen kuvvete ‘’basınç eğimi kuvveti’’ denir. […]
-
GEOSTROPİK KUVVET (Geostrophic Force)
Bu kuvvetin açıklanması, cayronun kuzey yarımkürede ekvator kutup arasında bir yere yereleştirilmesi ve hareketlerinin gözlenmesi örneğinden faydanılanırakyapılır. Cayro ilk çalıştırıldığı anda meridyen üzerinde bulunan rotor mili, bu pozisyonunu devam ettirmeye çalışacaktır. Fakat yer batıdan doğuya doğru dönmekte olduğundan cayro rotor […]
-
GEOSTROPİK RÜZGAR (Geostropik Wind)
Kuzey Yarımkürede basınç eğimi kuvveti (PG) ve geostropik kuvvetlerin (GF) etkileri altında, yüksek basınçtan alçak basınca doğru ilerleyen bir hava partikülüğnün hareketleri aşagıdaki şekilde gösterilmiştir. Buarada ana etki basıç eğim kuvveti, parçacığı alçak basınca doğru sürüklemektedir. Önceki bölümde açıklanan geostropik […]
-
MERKEZKAÇ KUVVET (Cyclostrophic/Centrifugal Force)
Bu kuvvet partikülleri, üzerinde hareket ettikleri küçük daire yörüngenin merkezinden dişarı savurmaya çalışır. KAPALI İZOBARLARIN RÜZGAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ VE BASINÇ EĞİMİ RÜZGARLARI (Gradient Winds) Bir evvelki konuda yer alan 2 şekilde alçak ve yüksek basınç merkezleri çevrelerinde saat yönü aksi […]
-
SÜRTÜNMENİN RÜZGAR ÜZERİNE ETKİSİ
Buraya kadar rüzgarların nasıl izobarlarla paralel olarak estikleri açıklanmış bulunmaktadır. Bundan sonra sürtünme nedeniyle rüzgar üzerinde değişiklikler olacaktır. Prensip olarak yeryüzeyi, sürtünme dolayısıyla rüzgar hızını azaltacak bir etki yapar. Ayrıca yeryüzeyi üzerinde esen rüzgarlar, bu sürtünme etkisiyle paralel olarak esmeye […]
-
BUYS BALLOT KANUNU
1) Kuzey yarım kürede; Rüzgar geliş yönünde dönüldüğünde (Rüzgar tam yüze gelecek şekilde) alçak basınç merkezi sağ tarafta ve gözlemcinin biraz gerisindedir. (Bu şartlar altında yüksek basınç sol tarafta ve gözlemcinin biraz önünde doğrudur) 2) Güney yarım kürede; Rüzgar geliş […]
-
TROPİKAL SİKLONLAR (Tropical Cyclones)
Tropical siklonlar, tropical ve subtropikal kaynaklı alçak basınç sistemleridir. Genel olarak yüksek enlemlerde oluşan ekstra tropical siklonlara benzerler. Fakat çok büyük bir enerjinin, dar bir alana toplanması özelliği, kendilerini diğer siklonlardan ayırır. Tropical siklonlar orta ve yüksek enlem fırtınalarından çok […]
-
CEPHELER (FRONTS)
Hava kütleleri – önceki bölümde açıklanan – genel atmosfer sirkülasyonu içinde oluşum bölgelerinden hareketle başka bölgelere giderler ve işgal ettikleri değişik karekterlerdeki bölgelere kendi özelliklerini aşılarlar. İki değişik yapıda hava kütlesinin karşılaşmasıyla, yatay sıcaklık ve nem farkları maksimum olan bir […]
-
HAVA KÜTLELERİ (AIR MASSES)
Yeryüzeyinde geniş fiziksel farklılıklar bilhassa kıtasal ve okyanus alanlarında büyük karşıt özellikler göze çarpar. Bu alanlar üzerinde yer alan hava, sıcaklık ve nem bakımından, yüzeyden büyük ölçüde etkilenir. Troposferin alt kısımlarında radyasyon ve konveksiyon aolaylarının etkisiyle meydana gelen kesin özellikler […]
-
KITALARIN GENEL SİRKÜLASYON ÜZERİNDE ETKİLERİ
Genel sirkülasyonun değişikliğe uğramasının bir başka nedeni de kıtalardır. Sıcaklık üzerindeki kara etkisi, denizlere nazaran çok daha büyüktür. Yaz mevsimlerinde kara, komşu denize göre daha sıcaktır. Böylece yaz mevsimi boyunca alçak basınçın kara üzerinde yer alma eğilimi süreklilik kazanır. Şayet […]
-
SAKİN KUŞAKLAR (DOLDRUMS)
Yeryüzünde ekvator üzerindeki alçal basınç kuşağı, ekvatorun her iki yanın da 30 – 35 dereceye kadar yükselen yüksek basınç kuşaklarının arasında yer alır. Çok anormal günlük değişmeler dışında ekvator çevresindki bu alçak basınç kuşağı tek düze bir yapıdadır. Çok az […]
-
ATMOSFER GENEL SİRKÜLASYONUNDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER
Daha önceki bölümde açıklanan atmosfer genel sirkülasyonu çeşitli şartların etkisiyle büyük değişikliğe uğrar. At enlemlerindeki yüksek basınç dağılımı kuşaklar boyunca tam yeknesak bir yapıda değildir ve kapladığı alanı değiştirme eğilimdedir. Bu yerleşik yüksek basınçlar (Semipermanent highs) büyük bir dirençle aynı […]
-
KUTUP BÖLGESİ RÜZGARLARI (WINDS OF POLAR REGIONS)
Kısmen yer coğrafi kutuplarındaki çok düşük hava sıcaklıkları nedeniyle yüzey basıncı, komşu bölgelere nazaran yüksek bulunma özelliği taşır. Bu nedenle rüzgar kutuplardan doğru eser, dünyanın dönüşünden dolayı saparak Anktik bölge kuzey doğu rüzgarları (Arctic Northeasterlies) meydana gelir. Bu rüzgarlar aynı […]
-
HAKİM BATI RÜZGARLARI (THE PREVAILING WESTERLIES)
Herkiki yarım kürede, yüksek basınç kusaklarının her iki yanında basınç yine azalır. Bu basınç farkı dolayısıyla hava akım hareketi kutuplara doğru ve dünyanın dönüşünden dolayı doğuya doğru saparak oluşur. Böylece kuzey yarım kürede ‘’SW rüzgarlar’’ güney yarım kürede ‘’NW rüzgarlar’’ […]
-
AT ENLEMLERİ (HORSE LATITUDES)
Ticaret rüzgarları kuşağının çevresinde her iki kutba doğru birer yüksek basınç kuşağı yer alır. Bu bölgelerde zayıf basınç eğimi (pressure gradient) nedenğyle hafif ve değişik yönlü rüzgarlar görülür. Bu sahalara At Enlemleri (Horse Latitudes) denir. Hava genellikle iyidir. Alçak bulutlar […]
-
TİCARET RÜZGARLARI (THE TRADE WINDS)
Bu rüzgarlar yüzeyde, yüksek basınç kuşaklarından, Ekvator çevresindeki alçak basınç kusşaklarına doğru eserler. Dünyanın ekseni etrafındaki dönüş hareketini havanın hareketini batıya doru saptırır. Böylece kuzet yarımkürede kuzeydoğudan gelen bu rüzgarlar Kuzeydoğu Ticaret Rüzgarları (Northeast Trades) olarak isimlendirilirler. Güney yarımkürede ticaret […]
-
SAKİN KUŞAKLAR (DOLDRUMS)
Yeryüzünde ekvator üzerindeki alçal basınç kuşağı, ekvatorun her iki yanın da 30 – 35 dereceye kadar yükselen yüksek basınç kuşaklarının arasında yer alır. Çok anormal günlük değişmeler dışında ekvator çevresindki bu alçak basınç kuşağı tek düze bir yapıdadır. Çok az […]
-
ATMOSFERDEKİ GENEL SİRKÜLASYONLAR
Havanın ısı kaynağı doğrudan güneş enerjisidir. Güneşten gelen ısı enerjisinin %29’u atmosferden yansıyarak geri döner, %19’u atmosfer tarafından geri kalan %52’si yer yüzeyi tarafından emilir. Fakat bu enerjinin büyük bir kısmı ‘’radyasyon’’ yoluyla tekrar uzaya geri döner. Bu radyasyon güneşten […]
-
HAVA ELEMANLARI
Hava durumu, atmosferin, sıcaklık (temperature9, nem (himidity), yağış (kar, yağmur, dolu v.s – precipitation), görüş (visibility), bulutluluk (cloudyness) v.s. olarak şartları anlamını taşır. İklim (climate) çeşitli meteorolojik şartlardan bir kısmının o bölgede hakim olması özelliği demektir. Bütün hava şartları, güneşin […]
-
KIYILARIMIZDA GÖRÜLEN YAĞIŞ TİPLERİ
A. KARADENİZ KIYILARINDA YAĞIŞ TİPLERİ Karadeniz kıyılarında görülen yağış tiplerinin en belirlisi orografik nyağışlerdırç Karadeniz üzerinden gelen oldukça sıcak ve nemli hava, sahil boyunca yükselen kıyı dağlarına çarparak, havanın içindeki su buharının yoğunlaşması için gerekli, yoğunlaşma seviyesine çıkar ve yağış […]
-
SİS (Fog)
Sis, alt taban sınırı görüşü etkileyecek kadar alçalmış bir buluttur. Hava içindeki su buharının yağuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden meydana gelmiştir. RADYASYON SİSİ (Radiatin Fog) Radyasyon sisi geceleri ovalar üzerinde görülür. […]
-
BULUTLARIN SINIFLANDIRILMASI
Bulutlarınbiçim,, büyüklükleri, yükseklikleri ve özellikleri oluştukları şartlara göre değişir. Ayrıca bulutlar atmosferdek, olayların birer göstergesidir. Bulutların tanınması ve olayların bulutlarla ilgisinin bilinmesi, hava tahmini üzerinde büyük önem taşır. Çok değişik özellikleri olan bulutların sınıflandırılması, yüksek, orta ve alçak bulutlar olmak […]
-
Meteoroloji
AŞIRISOĞUMA – DONMANIN GECİKMESİ Saf su siçin donma noktası 0 derece C’dir. atmosferde yoğunlaşma meydana gelmesi donma olayını karmaşık bir hale sokar. Sıcaklık, donma noktasının cok aşağılarına insebile donma çarçabuk gercekleşmez. İlk anlarda bazı su damlacıkları -30 derece C’a kadar […]
-
Meteoroloji
ATMOSFER Atmosfer hava, su buharı, toz, duman v.s. halinde dünyayı sarar. Kuru ve temiz bir hava birimin de % 78 Azot, % 21 Oksijen, % 0,9 Argon, pek az miktarda diğer gazlar ve mutlaka bir miktar su buharı bulunur. Atmosfwer […]