Fransa’nın Saint Malo kentinde düzenlenen 2017 IRC Kongresi’nde birbirinden ilginç konular tartışıldı. Bunlardan biri, yeni nesil kanatlı “Uçan” yelkenli teknelerin hangi reyting kriterine göre ölçüleceği ve değerlendirileceği oldu. Zira Arşimed’in “su taşırma” prensibi, yerini artık tamamen Wright Kardeşler’in kullandığı “uçma”, “havada kalma” ve “konma” dinamiklerine bırakmıştı.
TAYK’ın 2018 Yatçı Toplantısı’nda kulübün eski komodoru Alican Turalı ilginç bir sunum yaptı. Fransa’nın Saint Malo kentinde düzenlenen 2017 IRC Kongresi’ne katılan Turalı, gözlem ve izlenimlerini aktardı.
22 ülkeden 40 temsilcinin katıldığı kongrenin başkanlığını Peter Wyekham (İngiltere), başkan yardımcılıklarını ise Malcolm Runnels (Avustralya) ile Alp Doğuoğlu (Türkiye) yaptı. Kongrede, IRC sisteminde bu yıl için önemli değişiklikler olmamakla beraber, geleceğe yönelik ve ağırlıklı olarak Fransa tarafından getirilen öneriler dikkat çekti.
EKİP SIKINTISI HER TEKNE SAHİBİNİN ORTAK DERDİ
Bizler son altı yıldır hep aynı noktalara takılıp kalmışken, “onların” gözlem ve gelişmeler ışığında şimdiden “geleceği planladıklarını”, Turalı’nın aktardığı izlenimlerinden öğrenme fırsatı bulduk.
“Önemli bir trend var” diyen Turalı, iki kişilik ekiplerle yapılan DUO yarışlara ağırlık verilmesi talebinin öncelikli konular arasında yer aldığını belirtti.
Ekip sıkıntısının her tekne sahibinin ortak derdi olduğundan söz ederek, “Mümkün olduğu kadar az ekiple yarışıp, ağırlığı dengeleyebilen tasarımlar öne çıkıyor” dedi.
Önümüzdeki hafta Atlantik geçişli bir DUO yarış planlandığını söyleyen Turalı, “Bu yarışın iki temel kural var. İlki katılımcıların yaşı 40’ın altında, ikincisi tekne reytingleri 1.050’nin üstü olmayacak. Yani büyük teknelere yer yok. 88 Kişi önce Kanarya Adaları’na, oradan da Karayipler’e gidecekler” diye konuştu.
TEKNİK KOMİTEYE “UÇAK MÜHENDİSİ” ÜYE
IRC Teknik Komitesi’ne katılan iki yeni üyeden söz eden Alican Turalı, İngltere’den Jason Smithwich’in Gemi İnşa Mühendisi, Fransa’dan Claude Charbonnier’in de Airbus kökenli bir Uçak Mühendisi olduğunu belirtti.
‘Uçan’ teknelerle işin artık Arşimed’den çıkıp Wright Kardeşler’in “uçma” dinamiğine kayması ile komiteye bir uçak mühendisinin dahil edilmesi uygun bulunmuş.
Dolayısıyla “Kanatlı yelkenliler” konusunda IRC Kongresi’nde hararetli tartışmalar yapılmış.
Konunun “havalanmakla” bitmediği, “havada kalabilmesi”, ardından da “konması” tartışılmış. Şu anda göz önünde olan, Amerika’s Cup’ın çok gövdelilerden sonra sahaya sürmeyi düşündüğü tek gövdeli AC 75’in kesin ölçülerinin Mart ayında açıklanması bekleniyor.
Bu tip tekneler için şamandıra dönmek, kapatma yapmak konuları halen büyük soru işaretleri taşıyor. Dolayısıyla IRC, buna odaklanmış durumda. 2018 Kongresi’nde foil/kanat ölçümleri de hesaplamalara dahil edilecek.
Foil düzenekli AC teknelerinde “bisikletçilerin” yasaklanması üzerine her tramolada yaklaşık 60 wat, bir yarış gününde de yaklaşık 6 kWA enerjiye duyulan ihtiyacın nasıl karşılanacağı ise tartışılan ilginç konular arasında…
OFFSHORE YARIŞLARA TALEP VAR
Kongre’nin konuk konuşmacıları Bernard Nivelt ve Marcus Hutchinson, yatların koyiçi yarışlardan çok offshor yarışlara yöneldiklerinden söz etti. Buna bağlı olarak offshore tekne tasarımlarına artan talebi dile getirdi.
Uzun orsa kolu olan yarışlarda rüzgar üstü ağırlık ve ekip problemi gibi temel sorunların aşılabileceği, teknelerin her hava ve deniz koşulunda başarılı olabilmesi için uzun optimizasyon süreçlerine gerek duyulduğu anlatıldı. Son zamanlarda Class 40 tipi teknelerin bu gibi yarışlarda dikkat çekmeye başladığı ifade edildi.
BİR İLK: OFFSHORE YAT ŞAMPİYONASI
Alican Turalı, konuşmasında dünyada ilk kez düzenlenecek bir offshore yat şampiyonasından da söz etti.
ISAF’ın 2016 kongresinde onaylanan ve 12-20 Temmuz tarihleri arasında yapılacak bu şampiyona için ilgililer IRC Kongresi’ne gelerek bilgileri paylaştılar.
Startı Hollanda, La Haye’den verilecek bu yarışta hem IRC hem ORC sistemi kullanılacak. 150 tekne ile sınırlandırılan Kuzey Denizi’ndeki bu şampiyonanın Akdeniz’den gelenleri zorlayacağı öne sürülüyor.
CODE 0’NUN REYTİNGİ ARTACAK
Komitede ele alınan iki önemli konuyu da seyir performansına etkisi nedeniyle “Code 0” tipi yelkenlerin reytinglerinin yükseltilmesi, diğeri ekip sayısına bağlı olarak reytingin düşürülmesi talepleri oluşturdu.
Turalı’nın aktardığı bilgiye göre, IRC, ekip sayısına bağlı reyting değerlendirmesini 2018’de İrlanda’da deneyecek, ardından da karar bu gözlemler ışığında alınacak.
TEKNE ÖLÇÜMLERİ NASIL YAPILACAK?
Tekne ölçümlerinin tarihi üzerine kaleme aldığı bir kitabı bulunan UNCL Reyting Ofisi’nin başındaki Jean Sans, Kongre’de iki konuyu tartışmaya açtı.
İlki, “yarış ve gezi tekneleri arasındaki farkın nasıl ölçüleceği”, ikincisi ise “TCC hesaplamaları için yeni parametreler gerekliliği” idi. “Uçan”, kanatlı tekneler de bu kapsamda ele alınıyordu.
Yarış, Yarış-Gezi ve Gezi olarak tekneleri üç gruba ayıran Sans, güverte, kamara, kıç yapılar gibi farklı özelliklerin avantaj ve dezavantajlarına değindi, bunların ölçümlere nasıl yansıdığını anlattı.
Mevcut durumda IRC’nin gövde ve salma biçimini, dümeni, yelken donanımını, gövde ve güverte imal malzemelerini, yerleşim ve konfor düzenini ölçtüğünü hatırlattı. Buna karşılık borda yüksekliğini, güverte-kamara parametrelerini, ön bölüme geçiş ve manevra kolaylığını, kıç ayna ve havuzluk formunu dikkate almadığını vurguladı.
Şu ana kadar kapsam dışı tutulan parametrelerin de hesaplanmaya dahil edilmesi gerektiğini savunan Jean Sans, temel amacın yarışlara katılan tekne sayısını arttırmak olduğunu söyledi.
Sans’a göre, böyle bir uygulama yarış teknelerini cezalandırmak anlamına gelmiyordu. Hedef, gezi teknelerinin handikap sayılarını yükselterek onları ödüllendirmekti.
BAŞARILI YARIŞ KRİTERLERİ
2017 IRC Kongresi’nde sadece tekneler, ölçüm parametreleri ve reyting etkileri değil, “başarılı yarış” kriterleri de tanımlandı.
IRC, bu konuyu üç ana başlık altında topladı:
1) Sınıf ayırımları düzgün yapılacak
2) İyi tanıtım yapılacak
3) İyi bir organizasyon olacak
Sınıf ayırımları konusunda zaman zaman bizde de yoğun tartışmalar yaşanıyor. Hatta bu konu son olarak TAYK’ın Yatçı Toplantısı’nda da gündeme geldi.
Tanıtım konusunda Türkiye’de genel bir “fakirlik” söz konusu. Ulusal basın-yayın kuruluşlarının ilgisini çekme konusunda şu ana kadar elde edilmiş dikkate değer bir başarı yok. Nedenlerini ve “nasıl olması” gerektiği yolunda geçmişte TurkSail olarak bazı önermelerde bulunmuştuk. Bu önemli noktaya özenle ve önemle yaklaşılması gerekiyor.
İyi organizasyon konusunda Alican Turalı konuşmasını, “Biz her türlü öneri, eleştiri ve teklife açığız. Amacımız sizlere olabildiğince keyifli ve doyurucu etkinlikler düzenlemek” diyerek noktaladı.
Kaynak: TurkSail / Serdar BAPOĞLU
İlgili Konular
