KISMET BOZCAADA’DA – SUALTI Gazetesi

Denizcilik tarihimize adını altın harflerle yazdıran Sadun-Oda Boro çifti 1965’yılı İstanbul Caddebostan semtinden demir alıp dünya seyahatine başlayalı iki yıl on ay 5 gün geçmişti. Hürriyet gazetesinin sponsorluğunda düzenli olarak Kısmet yelkenlisine ayrılan köşeden seslenirlerdi tüm takipçilerine. Sadun-Oda Boro çifti bu zorlu yolculuğa, salacakta dönemin ünlü tekne yapımcısı Athar Beşpınar’ın ellerinde hayat bulan Kısmet adını verdikleri 10.30 metre boyunda Baş-kıç bir formlu tamamı ahşap bir tekne ile çıkmışlardı. İlk kez Türk Sancağı taşıyan bir tekne dünya denizlerinde boy göstermişti onların sayesinde. Kısmet’den gelen haberler anavatandan merakla ve ilgiyle izleniyordu. Eve dönüş yapacakları günüyse iple çekiyorlardı. Günler öncesinden karşılama merasimleri organize edilmiş, ufkun ardından mavi patiskaları yırtarak gelecek Kısmet’e kenetlenmişti herkes. Dönüş yolundaydılar artık. Yunanistan’ın Midilli Adası’ndan sabah saat 4’te hareket eden Kısmet, Ayvalık açıklarından, Sivrice’den, Müslim kanalından geçerek Babakale Burnuna doğru ilerlemişti. Dünya seyahatinden yurda dönüş esnasında ilk uğrayacakları liman ise Bozcaada’ydı…

H. CAN YÜCEL ZAMAN TÜNELİNE DAVET EDİYOR… KISMET BOZCAADA’DA

CUMHURBAŞKANININ VE KUMANDANLARIN MESAJLARI

Saatler 11:15’i gösteriyordu, Koçhisar, Demirhisar, Yarhisar, Sivrihisar refakat gemilerini kapsayan bir filotilla Babakale açıklarında karşılar Kısmet’i. Komodor,Kur. Alb. Cemil Vardar tarafından Cumhurbaşkanı Cevdet. Sunay ve Dnz. Kuv. Komt. Or. Amr. Cevdet Uran’ın mesajlarını iletmişti. Filo eşliğinde yola devam eden yelkenli Şiddetli Poyraz fırtınası sebebiyle Babakale-Bozcaada arasını ancak 8,5 saatte tamamlayabilmişti. 6 Haziran 1968 günü saat 14:14’te Bozcaada önlerinde görünen Kısmet, adalıların heyecanlı bekleyişi tezahürat ve alkışlarla coşkulu bir şekilde sürerken tekne sahile yanaşmadan, adalılar motorlara atlayıp Kısmet’in etrafını çevirmişlerdi. Ada’da elektrik jeneratör vasıtasıyla gün içinde 10-13, 18-24 saatleri arasında verilebilmekteydi. Ancak bu müstesna gün için sabah 9:30’dan beri jeneratör faaliyetteydi.

Gizlice tekneye yüklenen şarap fıçıları

İki gün iki gece fırtına nedeniyle demirde bekleyen Kısmet’in Babakale’den saat 06:30’da hareket ettiğini Belediye hoperlörden anons etmiş ve ada halkını iskeleye davete başlamıştı. Kısmet Bozcaada Mendireği içine süzülünce yelkenleri mayna ederek demir atmıştı. O gün bir bayram havası hâkimdi adaya. Bayraklar, taklar ve çiçeklerle süslenen Bozcaada’da karaya çıktıklarında ada halkının sevinç gösterileriyle karşılanmıştı Yedi Denizler Fatihi. Ellerinden tutuyor, omuzlarına dokunuyor bağırlarına basıyorlardı. Boro çiftinin böylesine ilgi ve sevgi karşısında adeta nutku tutulmuştu. Gözlerinden akan yaşları silebilmiş ve ancak bakışıyor fakat konuşamıyorlardı. Belediye başkanı Muzaffer Şen ve Kaymakam Vekili Jan. Bnb. Orhan Akınalp ellerinde birer buket çiçekle Sadun-Oda Boro çiftini karşılamışlardı. Çanakkale Seramik Fabrikası’nın 25 kişilik bando takımının icra ettiği İstiklâl Marşı ile Atatürk büstüne çelenk bırakmış ve Kaymakamlık makamında sohbet ettikten sonra saatlerdir fırtınayla boğuştuklarından izin isteyerek dinlenmek üzere yol arkadaşları Kısmet’e geri dönmüşlerdi. Boro’lar karaya çıktıklarında haberleri olmadan, Ada’nın önde gelen şarap üreticileri, beyaz ve kırmızı 100’er litrelik iki fıçı şarabı gizlice tekneye yüklemişlerdi.

Jetlerin havadan selamı

Akşam ise Boro’ların şerefine Şehir Kulübü’nde 44 kişilik bir ziyafet tertiplenmişti. Adanın mülki amirleri ve ada eşrafından önde gelen ailelerin katıldığı bu yemekte saatlerce sohbet edilmiş, adalı kaptan ve balıkçılar Sadun Boro’ya seyahatiyle ilgili merakla sorular sormuş hoşça vakit geçirmişlerdi. 41 Yaşındaki Sadun Boro’ya haftalar öncesinden adanın dillere destan mahzenlerinden seçilerek yaşı kadar yıllanmış bir şişe şarap hediye edilmişti. Gece bütün ısrarlara rağmen Kaymakamlık misafirhanesi yerine 3 yıl boyunca kaplumbağa kabuğu misali evleri olan Kısmet’e dönerek uyumayı tercih etmişlerdi. Sabah Bozcaadalı kadınların hazırladığı kahvaltı 08:30 civarı bir kürekli kayıkla Kısmet’e taşınarak Boro çiftine ikram edilmişti. 8 Haziran sabahı saat 11:40 civarında Türk Hava Kuvvetlerine ait iki jet 30-40 metre kadar alçak bir irtifada Kısmet’in üzerinden uçarak Hava Kuvvetleri’nin selamını iletmişlerdi.

Erkek bebeğe verilen isim: Sadun

Boro’lar Bozcaada’da iki gün kaldılar. Halil Yakar Kaptan’ın evinde çay ikram eden adalı kadınlar eski bir adetle yeni doğan bebeği Oda hanımın kucağına vermişlerdi. “Dünya’ya henüz gözlerini açan bir bebek, şayet yoldan gelen çok yakınlarından bir misafir hanımın kucağına verilirse şansı bol, evde uğur olur imiş”. Oda Boro’ya bu adet anlatıldı ve Hüseyin-Kâzime Yakar çiftinin hasretle bekledikleri erkek çocuklarına Sadun ismi verilir. Karşılandıkları gibi yoğun tezhüratlarla adadan yolcu edilen Kısmet, önce Morto Koyu’na daha sonra Çanakkale’deki büyük karşılamanın ardından 15 Haziran’da İstanbul’da olmak üzere yola koyulacak ve her uğradıkları limanda hiç ummadıkları bir sevgi seliyle karşılanacaklardı.

Kısmet Bozcaada Limanı’nda

Amatör denizcilerin şimal yıldızı, 7 Denizler Fatihi Sadun Boro, 46 yıl boyunca kullandığı ve yaklaşık 150 bin mil yol kat ettiği Kısmet’i Hasköy’deki Rahmi Koç Müzesine bağışlamıştı. İlk dünya turu yapan Türk Denizcisi olan 87 yaşındaki usta denizci, 5 Haziran 2015’te hayata gözlerini yummuştu. Ardında seyahatlerini anlattığı 5 kitap bırakarak, binlerce amatör denizcinin gönlüne taht kurmuş ufkunu açmıştı.

H. CAN YÜCEL

Kaynakça: Sadun Boro resmi internet sayfası, Atatürk Kitaplığı gazete arşivi, H. Can Yücel arşivi.

Kısmet Hasköy Rahmi Koç Müzesi’nde dinleniyor…

Bu makale; Bozcaada Mendirek Dergisi’nin 31. Sayısında (Haziran-Temmuz 2019) ve H. Can Yücel, “Tarih Denizinde Bozcaada” (2019) adlı eserde yayınlanmıştır.