esasen kadın dalgıç diye bir başlık açıldığında yazanın erkek olması abes te olsa sektörün içinden bayan arkadaşlar tarafından çok değinilmediği için bu konuda fikir beyan etmeyi uygun buldum.
yakın zamanda esra tunalıgil bu konuda yazacaktı ama ben daha ziyade sektör içinde karşılaşılması muhtemel sorunlara değineceğim.
1998 senesinde ilk sanayi işime tuzlada bir gemialtı temizliği ile başladım,günübirlik gittiğim işte geminin güvertesinde soyunmamızı ve giyinmemizi ve tuvalette duş almamızı söylediler.güvertede bizi izliyen onca insan içinde soyunmak henüz öğrenciyken gittiğim ilk işimde bana biraz tuhaf gelmişti.sonrasında birçok işte gördüm ki dalgıcın utanması olmamalıydı ve uluorta heryerde giyinip soyunabilmemiz gerekiyordu.
bir kadın dalgıçın sektörde karşılaşabileceği ilk sorun hazırlık aşamasında giyinmekle başlıyabilir ki suya girmeden ilk aşamamız da budur.
benim aslen en ciddi sorun olarak gördüğüm ikinci bir sorun ise sualtı inşaatları,fabrikalarda yapılan dalışlar,gemi üzerinde yapılan işler ve benzeri çevrelerde sosyal çevrenin genelde insanlardan uzun süre uzak kalmış antisosylalleşmiş ve nispeten eğitim seviyesi daha düşük bir çevre.
dalış ekibinde genel olarak bu sorunu yaşamasakta çevredeki diğer taşeron ların ekipleri,gemiciler ve benzeri ekipler genelde alışık olmadıkları şekilde çalışma ortamında bir kadın görünce gözlerini alamıyorlar,hal böyle olunca hem psikolojik bir baskı,rahatsızlık yaşatıyor hemde kendi işlerinde dikkat kaybı yaşıyorlar.
sürekli etrafında dönüldüğünü farkeden kadın da doğal olarak sıkılıyor.
çalıştığım ortamların birçoğunda gemi kamaralarında,kiralanan bir evde,otelde hatta zaman zamanda başka bir dalgıç arkadaşla yatağımı paylaşarak yattım,bunu yapabilecek bir kadın dalgıcın çokta rahat etmiyeceğini düşünüyorum.hatta ilk senemde çalıştığım bir işte 4 dalgıç 3 yatak vardı,her gece yatak için 51 oynardık,kaybeden iki kişi beraber yatardı.
bu noktada bir not düşme ihtiyacı duyuyorum ki kadın lar bu işi yapamaz demiyorum,sadece potansiyel problemleri dile getiriyorum.
zannedilenin ve kurs reklamlarının aksine ülkemizde sanayi dalgıçları mumla aranıp 5-7bin gibi rakamlar alarak çalışmıyorlar,eğer hal böyle olsaydı bu işi 6-7 yıldır yapıp hala bu fiatların üçtebirinden aza çalışan dalgıçlar olmazdı.hal böyleyken bu sektörde ekmek arslanın ağzında dersek yanlış olmaz,rekabet ettiğiniz kişilerden üstün nitelikleriniz olması gerekiyor ki bu piyada bir iş bulup çalışabilin.
bir kadın ın aynı işyerine başvuran diğer erkek dalgıçlara tercih edilmesi için nasıl bir niteliği olabilir?şöyle düşünmeliyiz ki başvuranların birçoğunu yıllar ca fazla iş tecrübesi varken kadın dalgıç neden tercih edilir.
belkide bu yüzdendir ki 98 yılında çalışmaya başladığım bu işte bugüne kadar hiç bir kadın dalgıçla aynı şantiyede çalışmadım.
son 8-10 yılın büyük projelerinin çoğunda yer almama rağmen şantiyede rastladığım kadınlar sadece sualtı hekimleriydi.
işin fiziksel boyutunda ise son dönem mail gruplarda dönen tartışmalarda bir kadın doktor konuyu tıbbi açıdan gayet güzel açıkladıysada ben kadın dalgıçların sırf erkek dalgıçlara (bayan dalgıç yazdım tepki gördüm umarım bunada adam dalgıç yaz denmez) oranla DSI riski fazla diye çalışmaması durumunu mantıklı bulmuyorum.aynı mantıkla hareket edecek olursak bir çok şişman dalgıcında zayıf dalgıc göre DSI riski çok daha fazla olmasına rağmen piyasada lakabı ayı olan bir sürü şişman dalgıç mevcut.yıllardır bir sorun yaşamadan dalıp çıkıyorlar.
öte yandan kadın dalgıçlar daha kurallara bağlı erkekler dalıp beklemeden çıkıyor diye yorumları ise gerçek anlamda sanayi dalgıçlığı yapan dalgıcın dip zamanı dekosu ve dalışından supervisorı sorumludur ve dalgıcı supervisor yönlendirir.
artık geçtiğimiz on yıla oranla çok daha fazla şirket supervisor,standby dalgıç kullanıyor ve hemen hemen bütün dalışlarını komunikasyonlu başlıklar ve fullface lerle gerçekleştiriyorlar.
hal böyle olunca kadında,erkekte supervisorın komutuyla dalıp çıkıyor deko yapıyor.
tıbben sanayi dalışına uygunluk konusu dışında fiziksel yeterlik ve beceri konusuna gelecek olursak mekanik zeka ortalamaya vurursak erkeklerde daha fazla sanırım.çocuk yaşta kadın ın oyuncak bebeğe erkeğin arabaya olan merakının getirdiği bir durummudur bilmiyorum ama aşılmıyacak bir sorun olduğunu sanmıyorum.
mekanik zeka bir dalgıcın sorun çözmekteki en büyük yardımcısıdr ve bir çok işte yapılacak işin takımı yoktur,uydurulan çözümlerle iş bitirilir sanayi dalgıçlığında.
kuvvet konusuna gelecek olursakta yapılan birçok iş insanüstü güç gerektirmiyorsada bazen sürpriz durumlarda başınıza gelebiliyor.
normal şartlarda başladığınız bir dalışta geçen bir saat sonunda akıntı şiddetini arttırırsa umbilical (hortum grubu) ınıza binen yük ciddi oranda artıyor,ve artan yük ciddi fiziksel kondüsyon gerektirebiliyor.dolayısıyla bu ve bunun gibi durumlarda fiziksel güç olmazsa olmaz.
bu sebepten dolayı bu işi seçmeyi düşünen kadın ların nispeten sportif,fit ve kuvvetli olması gerekiyor.
şöyle bir yazdıklarımı gözden geçirince bu işe heves duyacak kadınların hevesini baltaladım mı diye kendime sormadan edemiyorum ama bu ülkede bu iş maalesef bu şartlarda yapılıyor.
isterimki bu yazımın altına bir kadın sanayi dalgıcı çalıştığı güzel ortamları ve benim çok karamsar olduğumu yazar bende sevinirim ama genelleme yapacak olursak durum içaçıcı değil,en azından şimdilik.
Ersun Büyükgöze
scuba_ersun@hotmail.com
