ABB, güç ve otomasyon teknolojilerinde ürettiği ürün, sistem ve çözümleriyle dünyada lider bir kuruluş olarak dikkat çekmektedir. ABB; hem uluslararası, hem de Türkiye’nin kamu ve özel sektör sanayi ve altyapı alanındaki müşterilerine ve çevreye duyarlı performanslarını arttıran teknolojiler sunmaktadır. 1940’lı yıllardan beri Türk elektrik ve endüstri piyasasına geniş yelpazede ürünler ve çözümlerle hizmet eden ABB Elektrik Sanayi A.Ş., Türkiye’de ve yurtdışında gerçekleştirilen büyük ölçekli elektrifikasyon projelerine de imza atmaktadır. Yüksek randıman, güvenilirlik ve bakım kolaylığı gibi maliyetleri düşüren ve çevre emisyonlarını azaltan hedeflerini yeni ürünlerle destekleyen ABB Türkiye’de proje mühendisi olarak görev yapan Fikret Usta, teknolojik yenilikleri ve imza attıkları projeleri Vira sayfalarına taşıdı.
Limana demirlemiş gemiler iç ihtiyaç elektrik enerjilerini yardımcı makinelerini kullanarak üretirler. Küçük bir kısmı ise limanda yük boşaltmak için çok büyük güçteki pompa vinç gibi dahili ekipmanlarını kullanabilmek için ana motorlarını kullanmak zorunda kalırlar. İhtiyaç olan bu elektrik enerjisinin gemi üzerindeki yardımcı veya ana makineler yerine şebeke enerjisinden sağlanması durumda çevre etkileri / emisyonlar minimuma indirgenecek, liman işletmesi ve gemi ciddi tasarruf sağlayacaktır.
Gemilerin manevra, yolculuk ve limanda bulunduğu sıralardaki emisyonlarını / yakıt tüketimini gösteren aşağıdaki tabloyu inceleyecek olursak emisyon ve yakıt tüketimi değerlerinin %16’sının limanda olduğunu görebiliriz. Bu emisyonların daha aşağı çekilmesini sağlamak adına “Marpol Annex IV”, “Sulphur Content of Marine Fuels Directive”, “National Emmission Ceiling Directive” gibi düzenlemeler getirilmeye başlanmış ve bu düzenlemelere göre uzun yol sırasında kullanılan yakıtın sülfür seviyesinin %4,5 seviyesinden %1,5 seviyesine inmesi ve limanda olan gemilerin %0,1 sülfür oranlı yakıt kullanması, NOx salınımlarının düşürülmesi şartları getirilmiştir. Ülkemizde de yukarıdaki uluslararası direktiflere uyumlu olarak 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olan “Bazı Akaryakıt Türlerindeki Kükürt Oranının Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik” aynı tarihte yayımlanmıştır. Limandaki gemilerin iç ihtiyaç enerjisini liman tesislerinden alması halinde ise, bu emisyonlar tamamen sıfır olabilecektir.
Limanlarda yüzde 0,1 sülfürlü yakıt kullanımı düzenlemesi ile birlikte akaryakıt maliyetleri çok daha yüksek boyutlara ulaşmaktadır.
Sistemin gerçekleştirilmesi için gerekenler nelerdir?
Limandan gemiye enerji verebilmek için gerekli altyapıda ise kullanılması gereken ekipmanları seçerken, gemilerde kullanılan değişik gerilim ve frekans seviyelerini göz önünde bulundurmak gerekir. Büyük tonajlı gemiler ve cruise gemileri orta gerilim seviyelerinden (6-20kV) bağlantı yapabilirken, daha küçük gemiler için üretildiği ülkenin standartlarına göre çok değişken bir skalada enerji ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Aşağıda görülen tipik uygulama opsiyonlarımız ile birlikte hemen tüm gerekli gerilim seviyelerini 50/60Hz frekans dönüşümü ile birlikte oluşturabilmemiz PCS100 SFC ürünü ile birlikte mümkün olmaktadır. PCS100 SFC yarı iletken teknolojisi kullanarak şebeke gerilimini 208-480VAC arasında ve 50/60Hz olarak çıkışa aktarmaktadır. Cihazlar bu gerilim ve frekans seviyelerini SCADA veya kendi üzerinde bulunan panel üzerinden parametre ile değiştirilmesine izin verir. Gerilim tolerans aralığının bu kadar geniş olmasının yanında verimliliği yüzde 97’den büyük ve 1MVA kapasite için ihtiyaç duyulan kurulum alanı 2,9 metrekaredir.
Modüler bir ürün olan PCS100 SFC’nin MTTR (mean time to recover / tamir etme süresi) değeri 30 dakikadır. Doğrultucu -Evirici ve kontrolörden oluşan ürün için her bir yedek malzeme maliyetleri optimize edilmiş olur. Aşağıda görülen her tip modülden birer yedek parça ile tüm sistem korunabilecektir. Yedek malzemenin olmaması durumunda bile toplam kapasitenin yüzde 50’sine düşene kadar ürün derating ile çalışmaya devam edecektir.
İçerisinde hiçbir dönen parça bulunmayan PCS100SFC 0,75g vibrasyon değerlerine kadar dayanıklılığı test edilmiştir.
Dünyadaki SFC referansları
Dünyadaki sayılı sahilden gemiye besleme yapabilen limanlardan olan İsveç Gothenburg Limanı altyapısını ABB olarak gerçekleştirdik. Proje kapsamında gemilerin ihtiyacı olan 60 Hz enerji ihtiyacını sağlamak üzere 2 adet 1250kVA gücünde statik frekans konvertör kullanıldı. Bu sayede limanda 10 saat duran bir cruise gemisinin üreteceği 60 ton karbondioksit emisyonunun önüne geçilmiş ve 20 tonluk yakıt tasarrufu sağlanabilmiştir.
Ortadoğu’nun önde gelen tersanelerinden ASRY Bahreyn tersanelerinde ise 60 Hz ihtiyaç için döner frekans konvertörler ABB PCS100 Statik Frekans Konvertörler ile değiştirilmiştir. Bu sayede mekanik bir sistem olan döner frekans konvertörlerin mekanik bakım masrafları ve düşük olan yüzde 75 verimliliği yerine, mekanik bakım gerektirmeyen, içerisinde döner kritik parça bulunmayan yarı iletken teknolojili ve yüzde 95 verimli bir sistem olan PCS100 SFC entegre edilmiştir.
Danimarka Savunma Yapıları Servisi’nin ihaleye çıktığı projeyi ABB kazanmış ve Danimarka Donanması’na ait 3 adet fırkateyn için limandaki iç ihtiyaçlarını karşılamak üzere kara-gemi bağlantısı projesi gerçekleştirilmiştir. Bu sayede fırkateyn diesel jeneratörünün yakıt sarfiyatı ve emisyonlarının önüne geçilmiş, daha az çalışan ekipmanlar sayesinde periyodik bakım maliyetleri düşmüştür. ABB kapsamında yapılan iş 10kV 50Hz şebeke enerjisi ile OG kesicilerden başlayarak iskele üzerindeki 440V 60Hz dağıtım panosuna kadardır.
virahaber.com
İlgili Konular
