Dünya denizcilik taihinde, birbirinin eşi suhulet ile Sahilbent gibi uzun ömürlü, gemilere gerçekten ender rastlanır. Bu araba vapurları, Şirket-i Hayriye tarafından, Boğazın karşılıklı iki kıyısı arasında at ve araba nakletmek üzere ısmarlanıp yaptırılmışlardı. Özellikle de ordunun top arabaları, mühimmatı ve diğer ağırlıkları için….
Yıl, 1870 ti. Şirket-i Hayriye idaresinin müdürü Hüseyin Haki Efendi, şirketin eskilerinden İskender Efendi ve Hasköy Tersanesi baş mimarı Mehmed Usta ile kafa kafaya vererek o zamana kadar eşi görülmemiş bir deniz taşıtının planlarını çizmişler, sonra bu vapuru Londra daki bir tarsaneye ısmarlamışlardı.
Bu yeni tip vapurun iki başıda aynı idi. Böylece her iki yöne doğruda yol alabilecekti. O yıl içinde İstanbul sularına gelen bu vapur Üsküdar-Kabataş arasında hizmete kondu. Daha sonraki yıllarda feribot adını alacak gemi tipinin ilk modeli olacak olan 26 baca numaralı bu vapura, kolaylık anlamında SUHULET adı verildi.
8 bin İngiliz lirasına mal olan Suhulet 555 gros tonluktu. Boyu 45,7m ve genişliği 8,5m idi. 450 beygir gücünde tek silindirli bir buhar makinası vardı. Yandan çarklı idi. 1872 de hizmete girdiğinde saatte 7 mile yakın hız yaptığı görülmüştü.
Savaş yıllarında topçu bataryalarının kolayca karşı kıyıya geçirilmesini sağlayan bu vaprur 58 yıl hizmet ettikten sonra tersaneye alınarak buhar kazanı ve makinası kaldırılarak yerine dizel makine yerleştirildi.
1952 de bu dizel motor bir kez daha yenisiyle değiştirildikten sonra artık iyice eskidiği için sonunda 1958 de hizmet dışı bırakıldı. 1961 de sökülmek üzere elden çıkarıldığı zaman 91 yıllık bir tekne idi!
Şirket, bu tip vapurların ne büyük yararlar sağleyacağının anlaşılması üzerine, hemen aynı tersaneye bir eşini daha ısmarladı. 1871 de hizmete giren bu ikinci vapura da 27 baca numarası ile birlikte iki kıyıyıbağlayan anlamında SAHİLBENT adı verildi.
O da kız kardeşı gibi uzun ömürlü çıktı. 1927 de tadil edildikten sonra 1952 de ona da dizel motor monte edildi. 1959 da hizmet dışı bırakılarak 1967 yılının Mayıs ayınd satıldı.
Yeni sahipleri onu baştan sona değiştirerek küçük bir yük gemisi haline getirdiler ve Kaptan Şükrü adını verdıler. 91 yaşında olmasına rağmen hala sağlamdı, hala iş görür durumda idi!
Şirket-i Hayriye nin yüz yıla süren hizmeti sırasında 77 vapuru oldu. Ama bu SUHULET ve SAHİLBENT asla unutulmadı.
Kaynak: İstanbul’un Unutulmayan Gemileri Eser Tutel
İlgili Konular
